Terry Whittaker/2020VISION
©Margaret Holland
Llygoden bengron y dŵr
Enw gwyddonol: Arvicola amphibius
Mae llygoden bengron y dŵr dan fygythiad difrifol oherwydd colli cynefin ac ysglyfaethu gan y minc Americanaidd. Ar hyd ein dyfrffyrdd ni, mae'n edrych yn debyg i'r llygoden fawr frown, ond gyda thrwyn fflat, clustiau bach a chynffon flewog.
Gwybodaeth am rywogaethau
Ystadegau
Hyd: 14-22cmCynffon: 9.5-14cm
Pwysau: 150-300g
Oes ar gyfartaledd: 0.5-1.5 mlynedd
Statws cadwraethol
Rhestrir llygod pengrwn y dŵr fel creaduriaid sydd mewn perygl ar Restr Goch Mamaliaid Prydain Fawr a Lloegr.
Pryd i'w gweld
Ionawr i RhagfyrYnghylch
Mae llygoden bengron y dŵr yn byw ar hyd afonydd, nentydd a ffosydd, o amgylch pyllau a llynnoedd, ac mewn corsydd, gwelyau cyrs ac ardaloedd o rostir gwlyb. Cadwch lygad am arwyddion o lygod pengrwn y dŵr, fel tyllau ar lan yr afon, yn aml gyda ‘lawnt’ o laswellt wedi’i chnoi o amgylch y fynedfa.Mae llygod pengrwn y dŵr yn hoffi eistedd a bwyta yn yr un lle, felly gellir dod o hyd i bentyrrau o laswellt a choesynnau wedi’u cnoi ger ymyl y dŵr, gan ddangos toriad onglog nodedig, 45 gradd, ar y pennau. Hefyd mae'n bosibl gweld ‘tai bach’ o dail crwn, siâp sigâr. Mae llygod pengrwn y dŵr yn dechrau magu yn y gwanwyn ac yn cael tri i bedwar torllwyth y flwyddyn o hyd at bump o rai bach.
Sut i'w hadnabod
Mae gan lygoden bengron y dŵr ffwr brown gwinau, trwyn fflat, crwn, clustiau bach, a chynffon flewog. Mae'n llawer mwy na’r rhywogaethau eraill o lygod pengrwn. Mae llygod pengrwn y dŵr yr Alban yn ymddangos yn dywyllach yn aml, ac mae gan lawer ffwr du.Mae'r llygoden fawr frown debyg yn fwy, gyda ffwr llwydfrown, trwyn pigfain, clustiau mawr sy'n ymwthio allan o'i ffwr, a chynffon hir, gennog.