Share

Red elf cup fungus growing among moss and dead leaves, the Wildlife Trusts

© Chris Lawrence

Coron borffor

Enw gwyddonol: Sarcoscypha coccinea
Fel mae ei enw'n awgrymu, mae’r goron borffor yn ffwng coch llachar, siâp cwpan. Mae'n eang ei ddosbarthiad, ond yn brin, a gellir ei ddarganfod ar frigau a changhennau sydd wedi syrthio, yn enwedig mewn ardaloedd gyda glawiad uwch.

Gwybodaeth am rywogaethau

Ystadegau

Cup diameter: 1.5-5cm
Stem height: 1-2cm

Statws cadwraethol

Common.

Pryd i'w gweld

Tachwedd i Fawrth

Ynghylch

Mae'r goron borffor yn arddangos cwpanau coch llachar gyda choesynnau byr. Gellir ei weld ddiwedd y gaeaf a dechrau'r gwanwyn ar frigau a changhennau sydd wedi syrthio (Cyll yn aml), sydd wedi'u claddu o dan fwsogl fel rheol. Mae'n anghyffredin yn y DU, er ei fod yn weddol eang ei ddosbarthiad. Mae i’w ganfod yn bennaf mewn ardaloedd sydd â glawiad uchel. Mae ffyngau yn perthyn i'w teyrnas eu hunain ac yn cael eu maethynnau a'u hegni o ddeunydd organig, yn hytrach na ffotosynthesis fel planhigion. Yn aml, dim ond y cyrff ffrwytho, neu'r 'madarch', sy'n weladwy i ni, yn deillio o rwydwaith anweledig o ffilamentau bach o'r enw 'hyffae'. Mae'r cyrff ffrwytho hyn yn cynhyrchu sborau ar gyfer atgenhedlu, er gall ffyngau atgenhedlu'n anrhywiol hefyd drwy ddarnio.

Sut i'w hadnabod

Mae gan y goron borffor gyrff ffrwytho crwn, siâp rheolaidd sy'n edrych fel cwpanau; mae ganddyn nhw arwyneb mewnol coch llachar a llyfn. Mae'r arwyneb allanol yn eithaf gwyn ac wedi'i orchuddio â blew mân. Mae gan y cwpan goesyn byr iawn.

Dosbarthiad

Prin

Cynefinoedd

Roeddech chi yn gwybod?

Mae'r goron borffor yn debyg iawn o ran ymddangosiad i'r cwpan robin goch (Sarcoscypha austriaca). Does dim gwahaniaeth corfforol. Dim ond drwy ficrosgop y gallwch chi ddweud y gwahaniaeth rhyngddynt (blew mân iawn yw'r gwahaniaeth).

Sut y gall bobl helpu

Mae ffyngau'n chwarae rhan bwysig yn ein hecosystemau ni, gan helpu i ailgylchu maethynnau o ddeunydd organig marw neu sy'n pydru, a darparu bwyd a lloches i wahanol anifeiliaid. Mae ein gerddi ni hefyd yn adnodd hanfodol ar gyfer bywyd gwyllt, gan ddarparu coridorau o ofod gwyrdd rhwng cefn gwlad agored. Ceisiwch adael pentyrrau o foncyffion a phren marw yn eich gardd i helpu ffyngau a'r bywyd gwyllt sy'n dibynnu arnynt.